Tim Colman | zondag 27 Okt 2019, 13:25

Zoek je een diepgaand strategiespel voor je Xbox One? Die is er nu, in de vorm van Frostpunk.

Gespeeld op Xbox One X

De nieuwste strategische stadsbouwer met survivaltintje op Xbox is Frostpunk. Frostpunk is allesbehalve een gemakkelijk spel en het idee van een city building game op console te spelen is best angstaanjagend. Is het toch goed te spelen? Lees verder.

Van de grond af

11 bit Studios gaat er prat op dat ze Frostpunk helemaal opnieuw hebben opgebouwd om de game volledig compatibel te maken met consoles. De missie was om de versie voor Xbox zo meeslepend mogelijk te maken zonder de almachtige computermuis en om spelers een vertrouwd gevoel te geven tijdens hun sessies met Frostpunk op hun Xbox.

Als het gaat om strategy en base building games, is het de pc die meestal de scepter zwaait en de versies voor consoles zijn vaak flauwe afkooksels die op veel hoongelach onthaald worden. Ik herinner me nog Command & Conquer: Red Alert op de eerste Playstation; vergeleken met de pc-versie een ware nachtmerrie. Je had als speler niet voldoende controle, laat staan de nodige reactiviteit om de vijand met een snelle tegenaanval te woord te staan.

Het blijft een uitdaging om games die ontwikkeld werden voor de muis te vertalen naar consoles, maar de laatste jaren hebben we wel wat succesvolle voorbeelden gezien. Denk alleen maar al aan City Skylines & X-Com. Nu gaat Frostpunk nog een stapje verder en het is duidelijk dat 11 bit Studios volledig bezig was met met de consolespeler in gedachten.

De kou overleven

Frostpunk is een ‘society survival’ spel. Een steampunk-stadsbouwer waar je de plaatsing van gebouwen, de verdeling van arbeid en de wetten die de evolutie van de stad New London leiden, controleert tegen de achtergrond van een wereld die gedomineerd wordt door de kou. Hoewel het moeilijk kan zijn om specifieke gebouwen te identificeren waar je naar op zoek bent tussen de wirwar van vervallen, met sneeuw bestrooide structuren en stapels rook, is de griezelig gezellige esthetiek van het spel adembenemend, vooral als alles in beweging komt. Grafisch ziet Frostpunk er net zo verbluffend uit als de pc-versie en draait extreem stabiel. Het voelt geenszins als een goedkope of snelle port. De bedieningselementen werken prima en de controle voelt heel reactief. Een dipje in de framerate kwam ik wel eens tegen wanneer m’n stad echt groot werd en bleef uitbreiden.

In drie scenario's met verschillende complicaties, omgevingen en zelfs verhalen, krijg je de macht om te beslissen over leven en dood van een bevolking die afwisselend van je houdt of je veracht. De meters van ontevredenheid en hoop vertegenwoordigen de opinies van je bevolking. Het bemachtigen van basismiddelen zoals voedsel en steenkool, om te overleven, vereist mogelijk de opoffering van een aantal trouwe onderdanen. Al die tijd wordt de wereld kouder en wordt je gedwongen om minder dan ideale beslissingen te nemen om uiteindelijk de zon weer zien op te komen. De omstandigheden zijn dus hard en en het is aan jou om snel en adequaat te beslissen en de leidersrol op je te nemen. Frostpunk heeft weinig medelijden: je kan de gigantische generator die centraal in je basis staat in overdrive zetten in nood, maar als de generator oververhit raakt, eindigt het spel. Als iedereen sterft, eindigt het spel. Als de ontevredenheid te hoog wordt, eindigt het spel. Als de hoop tot nul daalt, eindigt het spel.

Je kunt verkenners en hele troepen naar de Frostlands sturen om levensmiddelen te gaan zoeken of om meer te weten te komen over de toestand van de wereld rondom. Je jongleert constant en onder immense druk met de verschillende prioriteiten. Het is hier waar Frostpunk echt in uitblinkt. Het is indrukwekkend om te zien hoe het spel je totaal in paniek kan brengen enkel en alleen door een paar cijfertjes te veranderen of door een metertje een stevige duik te laten nemen. Ik zat het grootste deel van de negen uur durende campaign met m’n neus in de menu’s om m’n kleine gemeenschap uit de penarie te helpen. Frostpunk speelt op het ene moment als een extreem traag real time strategiespel waarbij je het gevoel hebt dat je rustig voor je tuintje zorgt. Op andere momenten slaat het noodlot toe en zal je snel moeten experimenteren en met de spoelknop uitproberen wat de beste combinaties zijn.

Good god/bad god

Het goed/kwaad systeem in Frostpunk krijgt heel wat aandacht, maar het is net hier dat het fout loopt. In navolging van This War of Mine, het vorige spel van 11 bit studios, krijgt elke actie die je onderneemt een morele waarde. Beslissingen hebben praktische, ethische en soms zelfs onzichtbare of ronduit onvooorspelbare gevolgen. Door het bereik van je generator te verlagen, bespaar je kolen, maar dat betekent ook dat de burgers aan de rand van je stad worden getroffen door de onweerstaanbare kou. Om te overleven heb je voorwerp X nodig, en in de situatie waarin je je momenteel bevindt, kun je X niet krijgen zonder actie Y te ondernemen. Je voert acties zoals Y dan meestal uit met het grote goed voor ogen wat het moeilijk maakt om je egoïstisch te gaan voelen. Omdat zowel de overwegingen als de gevolgen van een beslissing op de schaal van het algemene belang blijven, worden de beslissingen in Frostpunk snel een spel van gemakkelijk te becijferen getallen. Ik had vaakl het gevoel één persoon op te offeren om in ruil dan weer honderden mensen te redden. Frostpunk vergeet het persoonlijke aspect van de miserie die je vaak veroorzaakt. In meerkeuzevragen wordt naar mensen eenvoudigweg verwezen als 'een burger' of 'een vrouw'. Je krijgt niet de kans om een bepaalde persoon als een probleemmaker te herkennen of als een grote meerwaarde. Met uitzondering van een eenvoudige stamboom zijn de pagina's met burgerbiografieën vrij summier, zelfs wanneer je je geheime informanten erop stuurt. Elke werknemer is een uitwisselbaar tandwiel in de machine die jouw stad is, dus wanneer je plotseling wordt gevraagd om te overwegen hoe iemand zich voelt onder deze gigantische, krioelende massa die je constante aandacht nodig heeft, heb je geen reden om verder te kijken dan je neus lang is.

Na het hoofdscenario te hebben overleefd, wordt de fysieke groei van je stad in kaart gebracht met een prachtige timelapse, terwijl het spel de morele evolutie van je samenleving aanpakt via een paar teksten in een epiloog. Ik was aan het andere einde van een lange winter gekomen. Meer dan de helft van de bevolking van New London was dood. Politieke gevangenen werden regelmatig geëxecuteerd om de onvrede onder controle te houden en zwaarbewapende officieren zwierven door de straten om de orde te handhaven. Het instellen van absolute orde betekende dat mijn Hope-meter goed stond en ik me nooit meer zorgen hoefde te maken over eventuele opstandjes als ik drastische beslissingen nam.